Spichlerz w Sieniawie jest niezwykłym przykładem obiektu związanego z infrastrukturą portu na rzece San.

Historia

W latach 1664-1666 Mikołaj Hieronim Sieniawski herbu Leliwa rozpoczął budowę portu na Sanie na terenie Dybkowa, w tym też czasie zaczęło powstawać nowe założenie miejskie Sieniawa. Z 1664 r. pochodzi pierwsza wzmianka o spichlerzu dybkowskim, w którym przechowywano m.in. saletrę, spławianą Sanem do Gdańska. Data budowy przedmiotowego spichlerza pozostaje nieznana. Być może budynek powstał jeszcze w I poł. XVIII w. lub, co bardziej prawdopodobne, w l. 70. XVIII w., tj. w okresie największej prosperity portu nadsańskiego. Spichlerz pełnił swoją funkcję w następnych wiekach. Po II wojnie spichlerz upaństwowiono. W latach 70 XX w., kiedy właścicielem obiektu było przedsiębiorstwo Iglopol miał miejsce pożar, po który budynek, pozbawiony dachu, popadł w ruinę. W takim stanie znajduje się do dziś.

Opis

Spichlerz usytuowany jest w dzielnicy Sieniawa-Augustów, w odległości ok. 1 km na zachód od centrum miasta, w odległości ok. 500 m od rzeki San. Wybudowany został na rzucie wydłużonego prostokąta, dłuższym bokiem równolegle do drogi prowadzącej w kierunku portu rzecznego, podzielony dwoma przejazdami na trzy człony. Budynek posiadał trzy kondygnacje nadziemne, na fotografiach archiwalnych widoczna jest prostopadłościenna bryła przekryta dachem dwuspadowym, obecnie stoją jedynie mury obwodowe oraz fragmenty ścian działowych. Elewacja frontowa- południowa oraz elewacja północna są siedemnastoosiowe, podzielone na trzy pięcioosiowe części przejazdami z umieszczonymi nad nimi otworami wrzutowymi, elewacje krótsze są trzyosiowe. Kondygnacje przedzielone w płaszczyźnie ścian prostymi gzymsami, narożniki budynku zaakcentowane boniowaniem, otwory okienne parteru prostokątne, na piętrach prostokątne zakończone półkoliście. Horyzontalną kompozycję elewacji podkreślają rytmicznie rozmieszczone na wszystkich kondygnacjach otwory wentylacyjne. We wnętrzu czytelny jest zasadniczy podział na trzy części, brak stropów.

Budynek w stanie ruiny, ogrodzony siatką, dostępny z zewnątrz.

Oprac. Barbara Potera, NID OT Rzeszów, 06.10.2014 r.

Bibliografia:

Karta ewidencyjna zabytku architektury i budownictwa, tzw. biała, autor: ROSiOŚK Rzeszów 1999 r., archiwum UOZ Przemyśl.

Informacje ogólne

Rodzaj: budynek gospodarczy

Chronologia: XVIII w.

Forma ochrony: rejestr zabytków

Adres: Sieniawa

Lokalizacja: woj. podkarpackie, pow. przeworski, gmina Sieniawa - miasto

Źródło: Narodowy Instytut Dziedzictwa