Odśnieżanie chodników – kwestia bezpieczeństwa

Choć w ostatnich latach zimy są stosunkowo łagodne, a intensywne opady śniegu nie zdarzają się za często, to gdy niespodziewanie świat zostanie przykryty kołderką białego puchu, możemy mieć mieszane uczucia. Z jednej strony śnieg nadaje okolicy magiczny urok, z drugiej – stanowi poważne wyzwanie w kwestii bezpieczeństwa osób poruszających się drogami i chodnikami. Śliska nawierzchnia może przyczynić się do nieszczęśliwego wypadku. Dlatego odśnieżanie jest kluczowym zadaniem, które zwiększa komfort i bezpieczeństwo kierowców oraz przechodniów. O ile drogami oraz miejscami publicznego użytku zajmuje się zarządca drogi (zależnie od jej kategorii), kwestia chodników biegnących wzdłuż prywatnych posesji jest mniej oczywista i uzależniona od pewnych czynników. Warto sprawdzić, co na ten temat mówią przepisy prawa.

Obowiązek odśnieżania chodników – podstawa prawna

Do kogo należy obowiązek odśnieżania chodników? Podstawą prawną jest ustawa z dn. 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, która reguluje wiele zagadnień związanych z zachowaniem miejscowej infrastruktury w należytym stanie. Obowiązek odśnieżania chodnika biegnącego przy prywatnej posesji nakłada art. 5 ust.1. pkt 4, który informuje, że za utrzymanie porządku w tym miejscu odpowiada właściciel nieruchomości, o ile chodnik znajduje się bezpośrednio przy jej granicy. Przepis wskazuje również, że obowiązek ten nie dotyczy sytuacji, kiedy pobierane są opłaty za postój lub parkowanie pojazdów na tym chodniku. Ust. 3 tego samego artykułu podaje, że za sprzątanie drogi dla pieszych gmina odpowiada również wtedy, gdy znajduje się tam przystanek komunikacji miejskiej. Z kolei w ust. 4. czytamy, że obowiązkiem gminy jest też usunięcie zanieczyszczeń nagromadzonych po sprzątaniu chodników. Poniżej znajduje się pełna treść wzmiankowanych przepisów:

Art. 5. 1. Właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez:

(…)

4) uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości, przy czym za taki chodnik uznaje się wydzieloną część drogi publicznej służącą dla ruchu pieszego położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości; właściciel nieruchomości nie jest obowiązany do uprzątnięcia chodnika, na którym jest dopuszczony płatny postój lub parkowanie pojazdów samochodowych;

(…)

3. Uprzątnięcie i pozbycie się błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z wydzielonych krawężnikiem lub oznakowaniem poziomym torowisk pojazdów szynowych, znajdujących się na terenie gminy, należy do obowiązków przedsiębiorców użytkujących te torowiska.

4. Obowiązki utrzymania czystości i porządku na drogach publicznych należą do zarządu drogi. Do obowiązków zarządu drogi należy także:

(…)

2) pozbycie się błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń uprzątniętych z chodników przez właścicieli nieruchomości przyległych do drogi publicznej;

3) uprzątnięcie i pozbycie się błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników, jeżeli zarząd drogi pobiera opłaty z tytułu postoju lub parkowania pojazdów samochodowych na takim chodniku.

Kto powinien odśnieżać chodnik przed posesją?

Ustawa wskazuje dwa podmioty odpowiedzialne za odśnieżanie chodników – przepisy regulują to w ten sposób, że zależnie od okoliczności może to być właściciel nieruchomości lub zarząd drogi. Zatem, kto odśnieża chodnik znajdujący się przy prywatnej posesji?

Obowiązek odśnieżania chodnika spoczywa na właścicielu nieruchomości, jeżeli chodnik biegnie bezpośrednio przy granicy nieruchomości. Przy tym na potrzeby określenia tego obowiązku przez właściciela nieruchomości rozumie się także współwłaścicieli, użytkowników wieczystych oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością.

Dlatego obowiązek odśnieżania chodnika zimą może zależeć nie tylko od tego, kto jest właścicielem, ale też czy faktycznie daną nieruchomość użytkuje osoba lub podmiot inny niż właściciel.

Jeżeli nieruchomość jest zabudowana budynkiem wielolokalowym, w którym ustanowiono odrębną własność lokalu, obowiązki właściciela nieruchomości wspólnej oraz właściciela lokalu obciążają wspólnotę mieszkaniową albo spółdzielnię mieszkaniową.

Obowiązek odśnieżania chodnika spoczywa na zarządcy, gdy:

  • chodnik jest odseparowany od granicy posesji np. pasem zieleni,
  • gmina pobiera opłaty za postój lub parkowanie na tym chodniku,
  • na chodniku znajduje się wydzielony przystanek autobusowy lub tramwajowy.

Obowiązek odśnieżania chodnika – kary, ryzyko i konsekwencje

Ktoś, kto powinien odśnieżać chodnik przed posesją, ale zaniedbał ten obowiązek, może otrzymać naganę lub grzywnę o wysokości do 1500 zł. Wynika to z zapisu w kodeksie wykroczeń